Eskişehir'in Sivrihisar ilçesinde bulunan Ulu Cami'nin restorasyonu sırasında bulunan mezar taşının Nasreddin Hoca'ya ait olduğu anlaşılırken, keşfin Nasreddin Hoca Fıkra Anlatma Geleneği'nin UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miraslar listesine alınmayla yakın zamanda yapılması hoş bir tesadüf olarak nitelendirildi.
Eskişehir'in geçmişteki en önemli alimlerinden olan ve fıkraları ile adından halen daha söz ettiren Nasreddin Hoca'nın mezar taşı, Sivrihisar ilçe merkezinde bulunan Ulu Cami'nin restorasyonu sırasında bulundu. Geçmişte Nasreddin Hoca'nın oğlu Şeyh Ömer'in mezar taşı olarak Ulu Cami'nin Kütüphanesi'ne taşınan ve restorasyonlar sırasında taş lahtin üzerindeki yazıları doğru bir biçimde okuyan Prof. Dr. Mehmet Mahur Tulum, geçmişte üzerindeki yazının yanlış okunduğu için Nasreddin Hoca'nın oğluna ait olduğunun belirtildiğinin aktardı. Prof. Dr. Tulum araştırmaları sonucunda mezar taşının Nasreddin Hoca'ya ait olduğunu keşfetti. Keşiften kısa süre önce Fas’ta yapılan UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Toplantısı’nda, Nasreddin Hoca Fıkralarını Anlatı Geleneği'nin, İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne alınması güzel bir tesadüf olduğu aktarıldı.
“Nasrettin Hoca’mızın mezar taşını ilçemiz Sivrihisar’da ilk defa medyayla paylaşıyoruz”
1 metre 47 santimetre uzunluğundaki Nasrettin Hoca’nın sandukası Sivrihisar Belediyesi binasında hazırlanan alanda basına tanıtıldı. Etkinlikte konuşan Sivrihisar Belediye Başkanı Hamid Yüzügüllü, “Nasrettin Hoca’mızın mezar taşını ilçemiz Sivrihisar’da ilk defa medyayla paylaşıyoruz. Nasrettin Hoca’mızın fıkra anlatım geleneğinin UNESCO tarafından tescillenmesi ve UNESCO miras listesine girmesini de bugün burada sizlerle paylaşıyoruz. Bu durum, Nasrettin Hoca’mızın anlatı ve söylemlerinin geleceğe aktarılması için büyük bir gelişim oldu. Nasrettin Hoca’mızı tüm dünya zaten tanıyor. UNESCO sayesinde tekrardan tüm dünyayla paylaşmış ve tescillemiş olduk. Mezar taşı sandukamız, belediyemizin içerisinde, güzel bir köşede tüm ziyaretçilerimiz için sergilenecektir. Gelen misafirlerimizi taş sandukayla en iyi şekilde buluşturmuş olacağız” dedi.
“Filolojik incelemeler neticesinde bu taşın Nasreddin Hoca’ya ait olduğunu tespit etmiş bulunuyoruz”
Platforma üzerindeki mezar taşının üzerindeki yazıları okuyan Anadolu Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Mahur Tulum, çalışmalar ve süreç hakkında şöyle konuştu;
“Bu taştaki yazı stili bize Selçuklu mezarlıklarındaki yazı stilini gösteriyor, bire bir tutuyorlar. Bunun da en güzel örnekleri Ahlat'tadır. Ahlat’ta da bu şekilde taş lahitler vardır ve yazı stilleri karşılaştırılabilir. Yontulmuş bir taş lahitler karşı karşıyayız. Bu taşın en büyük özelliği bize Selçuki olduğunu gösteriyor. Nasreddin Hoca’nın ölüm tarihinin 1280’ler olduğunu bildiğimize göre, elimizdeki taş 738 yıllık bir taş. Bunun üzerinde yaptığımız filolojik incelemeler neticesinde bu taşın Nasreddin Hoca’ya ait olduğunu tespit etmiş bulunuyoruz. Taşın üstünde şu yazmaktadır; “Sahib-ü hazel Kabr-ü El Muhtaç İlarahmetullah” diğer tarafta ise “Nasreddün Hace Nusrat İbn-i Şemsettün Baba” yazıyor. Bu taşın üzerinde ayrıca Nasreddin Hoca’nın babasının ismini de bize veriyoruz. Şemseddin baba olduğunu bu taş dolayasıyla anlamış oluyoruz. Sonuç olarak biz bu ailenin kesin olarak Sivrihisar’a ait olduğunu filolojik mukayese usulü ile ulaşmış oluyoruz. Bütün kamuoyuna hayırlı olmasını diliyorum.”
“Olması gereken buydu, geç kalınmış bir olaydı”
Sivrihisar Belediye bünyesinde Nasrettin Hoca’yı canlandıran Ömer Özgeneci ise UNESCO’nun Nasreddin Hoca Fıkralarını Anlatı Geleneği'nin, İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne alınması hakkında, “Olması gereken buydu, geç kalınmış bir olaydı zaten. Neden derseniz, ben tüm dünyaya mâl olmuş bir insanım. Nasrettin Hoca’nın fikirleri, düşünceleri sizin için fıkra, benim için yaşadıklarım. Herkesin, özellikle çocuklarım beyinlerine, gönüllerine işlemem için, tüm dünyaya bunu anlatabilmem için bu olay çok önemli bir olaydı. Tabii ki hoşnutum, tabii ki çok memnunum. Elimden geldiğince, sağlığım el verdiğince Nasrettin Hoca’yı canlandırmaya devam edeceğim” diye konuştu.
