Bozulan, kırılan ve kullanılmayan telefonlar Çinli firmaların gözdesi oldu. Cihazların içindeki ana kartların fiyatı Çin’de 10-12 dolar arasındayken, Türkiye’de 1,5 dolar olduğunu söyleyen Lidertech Elektronik sahibi Lider Ergen hükümete seslenerek, “ Yatırım yapılırsa Çinlilerin yaptığını biz de yaparız, böylelikle döviz ülkemizde kalır” dedi.
Iskartaya çıkan 1 ton cep telefonundan 150 gram altın, 100 gram bakır, 3 kilo gümüş elde edilirken, ana kartlarının fiyatı ise kilosu bin 500 ile 4 bin lira arasında değişiyor. Ülkelerinden binlerce kilometre kat ederek Türkiye’ye gelen Çinli firmalar, telefon hurdalarını toplayıp ekonomilerine kazandırıyorlar.
Elektronik hurdalar, diğer adıyla e-atık, elektrikli ve elektronik ürünler, bilgisayar, cep telefonu vb. elektronik eşyalar geri dönüşümde hammadde olduğunu dile getiren Bursa'nın Osmangazi İlçesi Ulu Mahalle'deki Lidertech Elektronik sahibi Lider Ergen, Bavul Haber’e açıklamalarda bulundu.
“PALADYUM, GÜMÜŞ VE ALTIN VAR”
Ergen, Çin’den gelen üreticiler tarafından tuşlu ve android telefonların kapışıldığını belirtirken şunları ekledi: “ Kiloyla cep telefon hurdası alıyoruz. Tuşlu, android ve pilli pilsiz olarak ayırıyoruz. Bizden de toplayıcılar gelip alıyor. Cihazların içinde altın, paladyum ve gümüş yer alıyor. Yanı sıra ana kartlar da çok değerli. Binlerce kilometre uzaktan gelen Çinli firmalar, bunları ülkelerinde üretilen yeni cihazlarda değerlendiriyor. Türkiye’de de bu iş yapılabilir ama ham madde maliyetleri yüksek. Eğer yatırım yapılırsa bu işi bizler de yaparız. Devlet mekanizmasını döndüren iktidar bu sektöre el atarsa dövizin dışarıya gitmesinin önüne geçebilir.”
75 ANA KART BİR KİLO
Hurdaların değerlendirilmesi çok yönlü fayda sağladığına dikkat çeken Lider Ergen, Android telefonların ekran, kapak, ana kartları ve diğer malzemeleri değerlendiriliyor. Örneğin ana kartların kilosu bin 500 ile 4 bin lira arasında değişirken, bizler android hurdalarının kilosunu 400 liradan alıyoruz. Ortalama 75 telefonun ana kartının ağırlığı 1 kiloyu buluyor. Bilgisayar işlemcilerinin kilosu ise 20 bin TL’ye kadar çıkıyor” dedi.
MİLLİ SERVET
Hurda sektöründe ciddi rakamların döndüğünü söyleyen Lider, Çinli firmalar telefonların çip, ram ve işlemcilerini kullanıyor. Türkiye onlar için çok ucuz bir pazar. Kendi ülkelerinde tablet ve telefona kullanmak için 10- 12 dolar arasında değişen aynı ürünleri bizden 1,5 dolara alıyorlar; maliyet adeta dip yapıyor. Sonra aynı ürünleri Çin’de elden geçirip sıfır telefonlara takıp satıyorlar. Artık bu işi Çin’den gelen firmalar bizzat kendileri yapıyor; sokakları, caddeleri tercümanlar aracılığıyla gezerek, elektronik dükkanlarından çeşit çeşit ürün topluyorlar. Milli servet adeta elimizin altından kayıp gidiyor” şeklinde ifadeler kullandı.
“ÇÖPE ATILANLARI EKONOMİYE KAZANDIRIYORUZ”
Bozulan, kullanılmaz hale geldiği düşünülen telefonları yeniden ekonomiye kazandırdığını Sokağın Nabzı Youtube Kanalına da anlatan Lider Ergen, “Çöpe atılan veya hurdaya gelen birçok telefonu yeniden ekonomiye kazandırıyoruz. Elimizdeki cihazlarla parçaları değiştiriyor, ikinci elde fiyatı 5 ile 10 bin lira arasında değişen telefonları isteyenlere 3 bin TL’ye satıyoruz, çöpten çıkardıklarımızı piyasada kullanılır hale getiriyoruz” dedi.
“KARTONA, PLASTİĞE GÖSTERİLEN İLGİ BU SEKTÖRE DE GEREKLİ”
Plastik ve karton atıklarına verilen değerin elektronik cihazlara da gösterilmesine işaret eden Lider, “Geri dönüşüme önem verilmesi gerektiğini düşünüyorum. Vatandaşın kullanmadığı telefon, bilgisayar ve tabletler değerlendirilebilir. Bu işi okullar, hatta meslek okulları, kurum ve kuruluşlar da yapabilir. Böylelikle bu ürünlerin buralara bağışı yapılarak, meslek okullarında bu alanlarda eğitim gören öğrencilerin eğitimine de katkı sağlanmış olur. Veya diğer eğitim yuvalarının güzelleştirilmesi, badana boyası bedavaya getirilebilir. Dolayısıyla plastik ve karton atıklarına olan ilgi, bu sektöre de gösterildiğinde çok farklı projelerin ortaya çıkabileceğine inanıyorum” diye konuştu.
