G20 Liderler Zirvesi sonuç bildirgesinde de duyulan memnuniyetin ifade edildiği tahıl koridorunun açık kalmasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yürüttüğü “lider diplomasisi” etkili oldu. Bununla birlikte Erdoğan’ın talimatları doğrultusunda Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın mevkidaşlarıyla yakın teması ve “kırmızı hattın” yeniden aktive edilmesi, Türkiye’yi uluslararası alanda takdir edilen diplomasi zaferine götürdü.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres riyasetinde 22 Temmuz'da imzalanan Karadeniz Tahıl Girişimi belgesinin geçerliliğinin 120 gün daha uzatıldığı açıklandı. 22 Temmuz'da belgenin imzalanmasının ardından İstanbul'da Türkiye, Ukrayna, Rusya ve BM yetkililerinin görev aldığı Müşterek Koordinasyon Merkezi kurulmuş, Ukrayna limanlarında bekleyen tahılın sevkiyatı için "tahıl koridoru" oluşturulmuştu. 29 Ekim'de Sivastopol'da gerçekleşen saldırı sonrasında Rusya Federasyonu tarafından tahıl inisiyatifi askıya alınırken, Türkiye'nin yoğun çabaları sonucu kriz aşılmış, Cumhurbaşkanı Erdoğan 2 Kasım'da yaptığı açıklama ile tahıl koridorunun yeniden açıldığını açıklamıştı. G20 Liderler Zirvesi'nin sonuç bildirgesinde de Türkiye'nin aracılık ettiği anlaşmadan duyulan memnuniyet ifade edilmişti. Anlaşmanın geçerliliğinin dolmasına iki gün kala Cumhurbaşkanı Erdoğan yaptığı açıklamada, anlaşmanın 120 gün süreyle uzatılmasına karar verildiğini kamuoyuna duyurdu.
“Kırmızı hat” bir kez daha devrede
Söz konusu uzatma kararının altında Türkiye'nin yürüttüğü yoğun diplomasi trafiğinin etkili olduğu ortaya çıktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuya ilişkin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi. “Lider diplomasisi” yürüten Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatları doğrultusunda Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar da tahıl koridorunun açık kalmasına yönelik yoğun çalışmalar yaptı. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna Savunma Bakanı Aleksi Reznikov ve Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov ile yakın temas içinde olan Akar, “görüşmelerinde tahıl girişiminin tüm taraflar için yararlı olduğu, bunun bozulmasının tüm taraflar için sıkıntı oluşturacağını” vurguladı. Tahıl krizinin çözümüne yönelik çalışmalar çerçevesinde mayıs ayında hayata geçirilen "kırmızı hat" diplomasisi de bu süreçte Bakan Akar'ın talimatı üzerine yeniden aktive edildi. Milli Savunma Bakanlığı yetkilileri, anlaşmanın uzatılmasına yönelik Ukrayna ve Rusya askeri yetkilileri ile bu hat üzerinden yoğun görüşmeler gerçekleştirdi.
Dikkati çeken yer seçimi
Telefon diplomasisi ve yoğun görüşmelerin ardından Türkiye, Ukrayna, Rusya ve BM temsilcileri dün bir araya geldi. Heyetlerin görüşeceği yer "tahıl koridorunun" temellerinin atıldığı Kalender Kasrı olarak belirlendi. Askeri heyetler Milli Savunma Bakanlığının koordinatörlüğünde dün Kalender Kasrı’nda bir araya geldi. Olumlu ve yapıcı bir havada geçen görüşmelerin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan bugün yaptığı, "Geride bıraktığımız 4 aylık dönemde 500’e yakın gemi ile 11 milyon tondan fazla tahıl ve gıda maddesinin ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması ile bu anlaşmanın dünyanın gıda temini ve güvenliği için ne denli önemli ve faydalı olduğu açıkça görülmüştür. Anlaşmanın uzatılması iradesini ortaya koyan BM’ye, Genel Sekreter Sayın Guterres’e, Rusya Devlet Başkanı Sayın Putin’e ve Ukrayna Devlet Başkanı Sayın Zelenski’ye şükranlarımı sunuyor, emeği geçen herkesi tebrik ediyorum. Hayırlı uğurlu olsun” açıklamasıyla tahıl koridorunun açık kalacağını duyurdu.
