Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından Bitlis’te hayata geçirilen “Halk Elinde Anadolu Mandası Islahı” projesi çerçevesinde kent genelinde manda popülasyonu önemli oranda artmaya devam ediyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğünce (TAGEM) üretimi azalmış hayvan ırklarının sayısının ve veriminin artırılması amacıyla hayata geçirilen “Halk Elinde Anadolu Mandası Islahı” projesi meyvesini vermeye devam ediyor. Tarım ve Orman Bakanlığı ve Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği tarafından sürdürülen projeden yararlanan Bitlis’teki manda yetiştiricilerinde de zamanla artış yaşandı. Başlatılan projede manda yetiştiriciliğine ilginin arttığını söyleyen Bitlis Manda Yetiştiriciliği Birlik Başkanı İsmet Çalışır, Türkiye genelinde ıslah projesinde Bitlis’in birinci sırada yer aldığını belirtti.
“Bitlis, Türkiye genelinde ıslah projesinde birinci sırada”
2010 yılında Bitlis genelinde bulunan manda sayısının 500’den 11 bine yükseldiğini söyleyen Çalışır, “Kimse mandacılığa önem vermiyordu. Biz tüm köylere anlattık, şu an herkes mandacılığa yönelmiş durumda. Şu an Bitlis, Türkiye genelinde ıslah projesinde birinci sırada. Türkiye genelinde manda ıslah yapılırken devlet destek veriyor ve destek olunca insanlar tarafından daha fazla talep oluyor. Mandanın gideri karşılanıyor, çiftçilerimiz kışın o mandanın samanını ve yemini karşılıyor. Burada planlı bir şekilde mandacılık yapılmıyordu. Yeni yeni sistem olarak düzelmeye başladılar. Herkes artık mandacılığa yönelmiş” dedi.
“Güroymak ve çevre köylerde yüzde 90 mandacılıkla uğraşılıyor””
Çalışır, manda sayısının artmasıyla üreticilerin hem kaymak hem süt hem de yoğurt üretiminden faydalandığına dikkati çekerek, Güroymak ve çevre köylerinde vatandaşların yüzde 90’ının mandacılıkla uğraştığını dile getiren Çalışır, “Bu yıl 2 bine yakın erkek mandamız satıldı. Bundan dolayı köylüye bir getirisi oldu. Mandanın hem kaymağından, hem yoğurdundan, hem de tereyağından para kazanılıyor. İnsanların geçim kaynağı oldu. Bu bölgede mandacılık üzerine üretim yapan fabrikalar yok. Başka şirketlerimiz de yok. Bizim tek hedefimiz hayvancılık. Güroymak ve çevre köylerde yüzde 90 mandacılıkla uğraşılıyor” diye konuştu.
Geçtiğimiz günlerde Bitlis'in Güroymak ilçesi ile Muş'un Hasköy ilçesi sınırları içerisinde bulunan İron Sazlığının "kesin korunacak hassas alan" ilan edilmesinin ardından bölgede bulunan mandaların kalitesinin artacağına dikkat çeken Çalışır, “Hayvancılık ve mera konumunda artısı olur. Yazın hem süt konumunda hem de hayvan gelişiminde bir artısı olacaktır. Kışın yem sıkıntısını çekmek zorunda kalıyoruz. Mesela bizim için oradaki tüm arazilerimiz biçilip kışın hayvanlarımızın saman, yemini temin etme yerimizdi. Sit alanı olunca bizim için dezavantajı da var. Örneğin bir insanın başka bir arazisi yoksa oradan samanını temin ediyordu. Sit alanı olduktan sonra mecburen samanı dışarıdan satın alacak” şeklinde konuştu.
“Hedefimiz birinci olmak”
Türkiye genelinde Bitlis’in manda sayısında 3’üncü sırada yer aldığını vurgulayan Çalışır, “3 bin 27 hayvanımız ıslah projesinde var. İkinci sırada Samsun ve üçüncü sırada da İstanbul var. Türkiye genelinde hayvan sayısı kapasite olarak da Samsun birinci sıradayken İstanbul ikinci ve Bitlis üçüncü sırada yer alıyor. Bu şekilde sıralamayı takip ediyoruz. Allah'ın izniyle birkaç yıl içerisinde Türkiye'nin birinciliğini elde ederiz” ifadelerini kullandı.
